Sấy lạnh là một trong những phương pháp sấy hiện đại được sử dụng rộng rãi để bảo quản thực phẩm. Vậy bạn đã từng tìm hiểu qua về phương pháp sấy lạnh là gì chưa? Hôm nay, Alternō sẽ giới thiệu tới bạn về công nghệ sấy lạnh, cách thức hoạt động và cách phân biệt sấy lạnh với sấy nóng chi tiết. Mời bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn nhé!
1. Sấy lạnh là gì?
Sấy lạnh là một phương pháp bảo quản thực phẩm tiên tiến, sử dụng không khí khô ở nhiệt độ thấp, dao động từ 35 – 60 độ C, với độ ẩm chỉ khoảng 10 – 30%. Khác với sấy nhiệt truyền thống thường dùng nhiệt độ cao để làm bay hơi nước, sấy lạnh hoạt động dựa trên nguyên lý hút ẩm bằng không khí khô trong điều kiện nhiệt độ thấp, nhờ đó thực phẩm không chỉ khô ráo mà còn giữ được màu sắc, hương vị và giá trị dinh dưỡng vốn có.
Phương pháp này đặc biệt phù hợp cho các loại thực phẩm nhạy cảm như trái cây nhiều đường, dược liệu giàu tinh dầu, hoặc các loại hoa có màu sắc tươi sáng. Sấy lạnh giúp các sản phẩm này không bị biến đổi hình dạng hay mất thẩm mỹ, điều mà phương pháp sấy nóng dễ gây ra do nhiệt độ cao làm thực phẩm teo tóp hoặc cháy cạnh. Vì lý do này, sấy lạnh đang trở thành sự lựa chọn hàng đầu của nhiều nhà sản xuất trong lĩnh vực chế biến thực phẩm và bảo quản nông sản.
Một điểm nổi bật khác của sấy lạnh là khả năng áp dụng với nhiều loại thực phẩm khác nhau mà không phụ thuộc vào điều kiện thời tiết hay không gian sấy. Tuy nhiên, so với sấy nóng, phương pháp này thường có chi phí cao hơn bởi yêu cầu công nghệ và thiết bị hiện đại, nhưng đổi lại, chất lượng sản phẩm sau sấy vượt trội hơn hẳn.
Trong các mùa vụ thu hoạch nông sản, sấy lạnh được ưa chuộng không chỉ vì hiệu quả bảo quản lâu dài mà còn vì khả năng giữ lại giá trị dinh dưỡng tối đa, giúp sản phẩm đạt tiêu chuẩn cao hơn khi đưa ra thị trường.
2. Nguyên lý hoạt động của sấy lạnh thực phẩm
Trước khi tìm hiểu về nguyên lý hoạt động của máy sấy lạnh là gì thì chúng tôi sẽ giới thiệu qua về cấu tạo của máy sấy lạnh. Máy sấy lạnh còn gọi là máy sấy bơm nhiệt bởi vì nó được đặt một máy bơm nhiệt trong hầm sấy hoặc tủ sấy. Máy bơm nhiệt được thiết kế một đầu lạnh (tách ẩm cho không khí sấy) và đầu nóng (cung cấp nhiệt lượng).
Sấy lạnh được diễn ra trong nhiệt độ thấp và tuần hoàn khép kín. Không khí có độ ẩm cao được hút qua các ống của hệ thống dàn lạnh. Không khí sẽ được làm lạnh đến nhiệt độ ngưng tụ để tách hơi nước có trong không khí, thu được dòng không khí khô lạnh.
Luồng không khí khô lạnh sau khi thu được sẽ được đốt trong buồng nóng với nhiệt độ dao động từ 35 – 60 độ C. Tiếp theo, chúng sẽ được đưa vào buồng sấy chứa để sấy lạnh thực phẩm. Cuối cùng, luồng không khí này được làm khô hoàn toàn, đưa đến các khay thực phẩm. Hơi nước có trong sản phẩm sẽ được ngưng tụ ở đầu lạnh và được khuếch tán thoát ra ngoài.
>> Đọc thêm bài viết: sấy là gì
3. Ưu và nhược điểm của công nghệ sấy lạnh
3.1 Ưu điểm
Công nghệ sấy lạnh có những ưu điểm nổi bật như sau:
- Công nghệ sấy lạnh có thể thu hồi được lượng nhiệt và độ ẩm từ buồng sấy khác biệt so với các loại máy sấy khác qua hệ thống ngưng tụ hơi nước.
- Công nghệ sấy có thấy dùng cho nhiều thực phẩm, dược liệu khác nhau, từ trái cây, rau củ đến thịt, hải sản,..
- Sấy lạnh giúp duy trì được màu sắc, các chất dinh dưỡng và khoáng chất so với phương pháp sấy nhiệt thông thường.
- Nhờ quy trình sấy tuần hoàn khép kín, không cần làm nóng không khí nhiều lần nên sấy lạnh còn giúp tiết kiệm điện năng và thời gian sấy.
- Máy sấy lạnh có độ bền cao hơn vì nó không cần tăng nhiệt cho không khí trong quá trình sấy và không phụ thuộc vào điều kiện thời tiết bên ngoài.
- Sản phẩm sấy lạnh có thời gian bảo quản lâu hơn, giảm thiểu nguy cơ hư hỏng và nấm mốc.
3.2. Nhược điểm
Bên cạnh những ưu điểm ở trên, phương pháp sấy lạnh còn tồn tại một số nhược điểm như:
- Chi phí đầu tư cho thiết bị sấy lạnh khá cao, chi phí sửa chữa, bảo trì, thay thế linh kiện cũng tốn kém.
- Khi thời tiết trở lạnh, năng suất của máy sấy lạnh sẽ giảm. Khi trời lạnh, máy sẽ cần tiêu hao nhiều năng lượng và thời gian sấy lâu hơn.
- Phạm vi nhiệt độ sấy thấp nên chỉ phù hợp sấy cho các sản phẩm cần sấy ở nhiệt độ thấp như rau củ quả, dược liệu,…
- Dải sấy ngắn và hạn chế từ 35 – 60 độ C.
>> Một số thiết bị sấy đa năng khác quý khách có thể tham khảo như:
4. Ứng dụng của phương pháp sấy lạnh
Phương pháp sấy lạnh có nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực khác nhau, đặc biệt là trong ngành thực phẩm và nông sản. Một số ứng dụng phổ biến cụ thể như sau:
- Công nghiệp chế biến thực phẩm: Sấy lạnh các loại hạt, các loại thịt, sữa chua,… bảo quản và cung cấp cho thị trường trong nước, dự trữ, xuất khẩu.
- Công nghiệp chế biến nông sản: Sấy lạnh các loại trái cây, rau củ,..
- Công nghệ chế biến thủy, hải sản: Sấy lạnh cá, tôm, mực,…
- Chế biến dược liệu: Sấy lạnh các loại thảo mộc, tinh bột nghệ, đông trùng hạ thảo,…
5. Phân biệt phương pháp sấy lạnh và sấy nóng
Để phân biệt được giữa phương pháp sấy lạnh và sấy nóng, dưới đây là một số tiêu chí mà bạn có thể dựa vào:
| Sấy lạnh | Sấy nóng | |
| Nguyên lý hoạt động | Sấy lạnh dùng không khí khô với độ ẩm thấp từ 10 – 30% | Dùng nhiệt độ cao, nhiệt độ càng cao giúp sấy thực phẩm sấy mau hơn. |
| Cấu tạo | Cấu tạo phức tạp, cồng kềnh, thiết bị lớn tùy theo quy mô. | Cấu tạo đơn giản, nhỏ gọn. |
| Đặc điểm | Giữ được màu sắc, hình dạng và chất dinh dưỡng tốt nhất. | Bảo toàn màu sắc, hình dạng và chất dinh dưỡng không bằng với sấy lạnh. |
| Nhiệt độ sấy | Nhiệt độ thấp chỉ khoảng từ 35 – 60 độ C. | Nhiệt độ dao động từ 40 – 100 độ C, hoặc cao hơn tùy theo loại thực phẩm cần sấy. |
| Ứng dụng | Được ưa chuộng sấy cho các sản phẩm cao cấp như dược liệu | Dùng sấy cho những mặt hàng thông dụng như thịt, rau củ,… |
| Giá thành | Giá cao hơn 2 – 3 lần so với sấy nóng. | Rẻ hơn so với máy sấy lạnh. |
Trên đây là tất tần tật thông tin chi tiết về sấy lạnh là gì, nguyên lý hoạt động, ưu nhược điểm và ứng dụng của sấy lạnh. Hi vọng thông qua bài viết, bạn cũng đã hiểu rõ và phân biệt được sấy nóng với sấy lạnh để có lựa chọn thông minh cho việc sấy sản phẩm. Liên hệ với Alternō ngay để được tư vấn và chọn máy sấy lạnh phù hợp với nhu cầu của bạn!
English
